Gaatjes ontstaan als gevolg van tandbederf. Tandbederf is de vernietiging van tandweefsel. Tandbederf kan invloed hebben op zowel het glazuur (de buitenste laag van de tand) en de dentine, de binneste laag van de tand.
https://www.youtube.com/watch?v=-nBSQQHYdkE
Tandbederf komt voor wanneer voedsel met koolhydraten (suikers en zetmeel) zoals brood, granen, melk, frisdrank, fruit, gebak, snoep of worden achtergelaten op de tanden. Bacteriën die leven in de mond verteren deze voedingsmiddelen, en zetten ze om in zuren. De bacteriën, zuren, voedselresten en speeksel vormen samen plaque, die zich vastklampt aan de tanden. De zuren in de tandplak lossen het glazuur op aan het oppervlak van de tanden, zij maken holten in de tanden genaamd gaatjes, of cariës.
Wie krijgt Gaatjes?
Veel mensen denken dat gaatjes alleen kinderen kan beïnvloeden, maar veranderingen die zich voordoen bij het ouder worden maken gaatjes bij volwassen ook een probleem. Recessie van het tandvlees (het wegtrekken van tandvlees van de tanden), vaak geassocieerd met een verhoogde incidentie van gingivitis (tandvleesontsteking), kan tandwortels blootleggen voor plaque. Ook kan suikerhoudend voedsel, een onbedwingbare trek bij zwangere vrouwen, ze meer kwetsbaar maken voor het ontwikkelen van gaatjes.
Gaatjes langs de randen van vullingen komt veel voor bij ouderen, omdat veel ouderen niet over de voordelen van fluoride en moderne preventieve tandheelkundige zorg leren wanneer ze opgroeien, hierdoor hebben ze vaak op jonge leeftijd al een antal tandheelkundige vullingen. In de loop der jaren, kunnen deze vullingen verzwakken en zelfs tot een breuk leiden, waardoor bacteriën zich ophopen in de kleine spleten war zij tandbederf veroorzaken.
Hoe weet ik of ik een gaatje?
Uw tandarts kan ontdekken of u gaatjes heeft, tijdens uw reguliere controle. Het tand oppervlak voelt zacht aan wanneer gepeild door uw tandarts met een tandheelkundig instrument. Röntgen-stralen kunnen gaatjes zichtbaar maken voor het oog.
In een gevorderd stadium van tandbederf, kunt u kiespijn ervaren, zeker na het nuttigen van zoet, zuur, warm of koud voedsel en/of dranken. Andere tekenen van tandbederf zijn zichtbare kuilen of gaten in de tanden.
Hoe worden gaatjes behandeld?
Gaatjes worden behandeld op een aantal verschillende manieren, deze is afhankelijk van de mate tandbederf. Als het verval beperkt is, word het vervallen gedeelte van de tand verwijderd door middel van boren en word het verloren tandweefsel vervangen door een vulling, gemaakt van zilver legering, goud, porselein, of een composiet. Restauratieve materialen die worden gebruikt in vullingen worden als veilig beschouwd. Er zijn twijfels gerezen over de veiligheid van kwik-gebaseerde, zilver amalgaam in het bijzonder, maar de ADA, FDA en andere instanties voor de volksgezondheid garanderen nog steeds de veiligheid van dit herstellende materiaal. Allergieën voor zilver amalgaam zijn zeldzaam, net als allergiën voor andere restauratieve materialen.
Als het verval zeer uitgebreid is en er blijft een restant van beperkte tandweefsel over, kunnen er kronen worden gebruikt. Als een kroon nodig is, is het vervallen of het verzwakte deel van de tand verwijderd en gerepareerd en word er een kroon aangebracht over het restant van de tand. Kronen zijn gemaakt van goud, porselein of porselein gefuseerd met metaal.
